TRASA ŚLADAMI SIEROSZEWSKIEGO (Brązowa)

Posted by Sławek on 30-09-2014 in Trasy rowerowe | 0 comments

CIEKAWE PUNKTY:

• Dwór Franciszków
• Rezerwat Śliże
• Pozostałości cmentarzyka żydowskiego
• Kościół neogotycki pw. Św. Stanisława Biskupa w Postoliskach

Wacław Sieroszewski od 1934 roku jest honorowym obywatelem miasta Tłuszcz.
„Urodziłem się w sierpniu roku 1859 (według metryki chrztu 1858) we wsi Wólce Kozłowskiej, w parafi i Postolin (Postoliska). Majątek nasz przylegał do świeżo przeprowadzonej petersburskiej kolei żelaznej; z okien naszego dworu widać było dachy stacji Tłuszcz”.
W. Sieroszewski „Pamiętniki i Wspomnienia”.
Wycieczkę rozpoczynamy z placu przy dworcu PKP w Tłuszczu. Kierujemy się w prawo, w ulicę Warszawską. Po około 600 mskręcamy znowu w prawo na przejazd kolejowy (to tory dawnej koleiWarszawsko-Petersburskiej, oddanej do użytku 18 maja 1862 r.), zaprzejazdem raz jeszcze zjeżdżamy w prawo. Jedziemy ulicą WacławaSieroszewskiego, która przebiega przez dawne ziemie wchodzącew skład majątku Wólka Kozłowska, należącego do Sieroszewskich.Po ok. 3 km dojeżdżamy do skrzyżowania z drogą 636. Za sklepem,po prawej stronie, za drzewami pozostałymi po dawnym parku, stałdwór Sieroszewskich (1). W nim 24 sierpnia 1858 r. przyszedł na światWacław Sieroszewski. Do dziś zachował się jedynie staw i kilka starychklonów i lip. Tam też znajduje się gruz po budynku gospodarczym(lamus), który został zburzony w 2011 r. Trzymano w nim m.in.,narzędzia gospodarcze i sezonowo niepotrzebne sprzęty, stały tamduże kadzie na spirytus (opis w pamiętniku W. Sieroszewskiego),a w czasie II wojny światowej podobno był tam schron. Po upadkuPowstania Styczniowego, w którym brał udział Leopold Sieroszewski -ojciec pisarza, w stawie została utopiona broń. Dwór przetrwał wojnęi po reformie rolnej został rozgrabiony przez okolicznych chłopów. W okolicy lęgnie się bardzo atrakcyjny ptak – dudek, którego głos można usłyszeć wiosną i wczesnym latem rano. Skręcamy w prawo, w kierunku Jadowa drogą 636. Tuż za przejazdem kolejowym w miejscowości Rysie zbaczamy w prawo do Postolisk. Dojeżdżając do wsi, na wprost, widzimy okazały neogotycki kościół (2). Do 1916 roku był tu kościół drewniany, w którym 28 stycznia 1860 roku (akt chrztu nr 7) był chrzczony Wacław Sieroszewski. Makietę dawnego kościoła można zobaczyć w Społecznym Muzeum Ziemi Tłuszczańskiej (Tłuszcz, ul. Kościuszki 7). W kościele warto zwrócić uwagę na obraz Wilhelma Kotarbińskiego „Anioł na cmentarzu”, chrzcielnicę i ołtarz. Wracamy po śladach do skrzyżowania, następnie skręcamy w prawo. Na rozjeździe jedziemy z pierwszeństwem przejazdu, dalej mijamy cmentarz (3), na którym znajdują się nagrobki m.in. Jana Kielaka, Jana Pilińskiego – Adamowicza – twórców pierwszego polskojęzycznego pisma ludowego „Siewba”, Marjana Koskowskiego – właściciela dóbr Mokra Wieś, Wincentyny Karskiej – ostatniej właścicielki majątku w Chrzęsnem. Za cmentarzem skręcamy w lewo, następnie w pierwszą asfaltową w prawo. Dojeżdżamy do wsi Fiukały. Przy skrzyżowaniu ulic Nikodema Godlewskiego i Wodnej jest miejsce, gdzie do lat 70. stał okazały, drewniany dwór Nikodema Godlewskiego. Był to człowiek, który wspierał materialnie i organizacyjnie w czasie I wojny światowej walki o odzyskanie niepodległości. Ziemie dworu w Fiukałach sąsiadowały z majątkiem Sieroszewskich. Ziemianie utrzymywali ze sobą dobre stosunki sąsiedzkie i w związku z tym, często przebywał tu Wacław Sieroszewski. W tym miejscu zachował się staw, który znajdował się przy dworze. Wracamy i skręcamy w pierwszą w prawo. Jedziemy dalej prosto, a na skrzyżowaniu zbaczamy w lewo, do wsi Jarzębia Łąka. Następnie skręcamy w prawo i jedziemy cały czas ul. Długą. Przejeżdżamy przez przejazd szlaku kolejowego Tłuszcz-Ostrołęka. Jarzębia Łąką przed II wojną była miejscowością letniskową. Można tam znaleźć pozostałości przedwojennych willi i domków wypoczynkowych. Po ok. 1,8 km od przejazdu kolejowego dojeżdżamy do skrzyżowania, skręcamy w prawo. Po przejechaniu 800 m znajdujemy się w Dębinkach. Niegdyś własność Jana Sobieskiego, który tu przed przeniesieniem się do Wilanowa zamieszkiwał z rodziną (Biesiada Literacka 24/1909). Po prawej stronie widzimy zachowany starodrzew i zabudowania dworskie. Pałac zbudowano w pierwszej połowie XVIII wieku. Jednym z właścicieli był Jan Renard, ojciec chrzestny Cypriana Kamila Norwida, u którego późniejszy poeta zamieszkiwał. Pałac (5) w obecnym stanie został zbudowany w pierwszej połowie XIX wieku. Zniszczony w 1917 roku przebudowany w latach 1925 – 1926. Obecnie mieści się placówka opiekuńczo – wychowawcza. Dobra Dębinek sąsiadowały z majątkiem Sieroszewskich, zapewne Wacław Sieroszewski bywał i tu. Wracamy po śladach, ale nie skręcamy do Jarzębiej Łąki – jedziemy prosto. Dojeżdżamy do skrzyżowania w Wólce Kozłowskiej (gdzie po lewej stronie w najwyższym miejscu stał dwór W. Sieroszewskiego) z drogą 636. Skręcamy w prawo. Po ok. 1,5 km po prawej stronie mijamy szkołę, której w 2004 r. zostało nadane imię Wacława Sieroszewskiego. Mijamy skrzyżowanie do miejscowości Trojany jadąc prosto (zgodnie z pierwszeństwem przejazdu). Po ok. 1, 6 km, tuż za znakiem Kozły na łuku drogi, skręcamy w lewo, w drogę żwirową, którą jeździł Wacław Sieroszewski do majątku Józefy i Józefa Kurellów w Klembowie. Nie dojeżdżając do skrzyżowania, naprzeciw stojącego po lewej metalowego krzyża, stał murowany dwór Józefa Żymirskiego (6), w którym zapewne bywał W. Sieroszewski, a od 1871 r. dwór należał do Zygmunta Jachacego. Spadkobierca do dziś mieszka na tym miejscu. We wsi Krusze skręcamy w prawo i po ok. 800 m dojeżdżamy do skrzyżowania z drogą asfaltową. Skręcamy w lewo i jedziemy na południe. Przejeżdżamy przez przejazd Tłuszcz- Radzymin. Po ok. 2 km od przejazdu, ok. 300 m od rozwidlenia na Sitki, po lewej stronie, znajduje się miejsce, gdzie stał dwór (7). Dziś w tym miejscu jest drzewostan akacjowy. Dwór Józefostwo Kurellowie nabyli
w 1858 r. od Józefa Żymirskiego. W tym miejscu po upadku powstaniastyczniowego jakiś czas przebywał Wacław Sieroszewski, korzystającz gościnności właścicieli i razem z ich dziećmi uczył się. Kurellów stać było na zatrudnienie guwernantów. Po powstaniu styczniowym LeopoldSieroszewski został osadzony w X pawilonie Cytadeli Warszawskiej. Majątek Sieroszewskich został doprowadzony do ruiny, a ojciec Wacława Sieroszewskiego pociągnięty do odpowiedzialności politycznej(pamiętnik na str. 22). Wracamy do miejscowości Krusze. Tym razemnie skręcamy do Kozłów i Wólki Kozłowskiej, ale jedziemy przez wieś Krusze cały czas prosto aż asfalt przejdzie w drogę żwirową. Jedziemymijając dawne kopalnie żwiru dla kolei Warszawsko-Petersburskiej.Poruszamy się główną drogą żwirową, która w pewnym momencieprzechodzi w trasę biegnącą równolegle do torów Tłuszcz-Radzymin.W Tłuszczu przechodzi ona w ul. Mazowiecką. Jedziemy aż dostrzeżonego przejazdu PKP w Tłuszczu. Następnie skręcamy

ZDJĘCIA:

MAPA: